Er ontstaat een nieuwe wereldorde. Naar hoe die er precies uit zal zien, kunnen we op dit moment enkel gissen. De eerste contouren zien we in de hervorming van de wereldhandel door maatregelen zoals hogere invoerrechten. Des te belangrijker is het om ons als Europa nu te concentreren op onze sterke punten. Het gaat nu om duidelijkheid, de juiste focus en daadkracht.
In het bedrijfsleven zou men zeggen dat Duitsland duidelijk op een omslagpunt staat. De voorwaarden voor een succesvolle verandering zijn aanwezig – en het regeerakkoord bevat eerste impulsen. Deze dienen omgezet te worden in een “actieplan voor Duitsland” voor groei en concurrentievermogen. Het is van cruciaal belang om de juiste toekomstgerichte sectoren te stimuleren, terwijl traditionele leidende industrieën zichzelf opnieuw moeten uitvinden. Alleen zo kunnen we relevant blijven in de mondiale machtsverhoudingen.
Te lang zijn de gezondheidszorg en haar potentieel als welvaartsfactor voor Duitsland onderschat. Toch is het een toekomstgerichte sector die een sleutelrol als leidende industrie dient te spelen. Met bijna acht miljoen werknemers en een aandeel van 12,5 procent in de bruto toegevoegde waarde is het een belangrijke pijler van de Duitse economie. Als innovatieve en dynamische sector biedt zij een enorm potentieel. Om dat te benutten, moeten we de medische zorg in Duitsland opnieuw uitvinden. Het goede nieuws is dat er geen geldtekort is in het gezondheidszorgstelsel. Het stelsel is momenteel echter inefficiënt en ineffectief. Daarom de volgende vijf strategische prioriteiten.
Strategisch locatiebeleid
Ten eerste: een strategisch locatiebeleid ontwikkelen. Zonder prioriteit te geven aan de gezondheidszorg als leidende industrie verliezen we terrein in de internationale concurrentie. In plaats van een subsidiespiraal is er behoefte aan een strategisch en op EU-niveau gecoördineerd industriebeleid, concurrentiebevorderende randvoorwaarden, meer openheid voor technologie en een verdiepte Europese interne markt voor medische goederen en diensten. De erkenning van de sector als “toonaangevende industrie” in het regeerakkoord van de Duitse regering is daarom een eerste belangrijke stap.
Consistent digitaal ecosysteem
Ten tweede: een consistent digitaal ecosysteem creëren. Digitalisering en AI maken een enorme sprong voorwaarts mogelijk in de kwaliteit en efficiëntie van behandelingen. Hiervoor moeten de processen naadloos worden gedigitaliseerd en op elkaar afgestemd – van diagnose en behandeling tot nazorg. Digitalisering moet vooral in de ziekenhuizen plaatsvinden om het volledige potentieel te benutten. In Duitsland mislukken dergelijke oplossingen te vaak door de vermeende tegenstelling tussen gegevensbescherming en medische vooruitgang in tegenstelling tot andere EU-landen.
Doorbreken van silo’s
Ten derde: silo's doorbreken. Om een optimale zorg te garanderen, moeten de veel te starre sectorale grenzen tussen ambulante en intramurale zorg worden opgeheven. Deze hebben tot nu toe namelijk gezorgd voor inefficiëntie en extra kosten. Daarnaast hebben we vergoedingssystemen nodig die zijn afgestemd op het behandelresultaat en de kwaliteit. Zoals het nu gaat, gaat dat ten koste van de patiënten.
Europese soevereiniteit versterken
Ten vierde: de Europese soevereiniteit versterken. We kunnen ons de chronische leveringsproblemen en schaarste aan grondstoffen voor geneesmiddelen niet langer veroorloven. De productie van farmaceutische werkzame stoffen, essentiële geneesmiddelen en systeemrelevante producten zoals antibiotica, vaccins en noodmedicijnen dienen weer in Europa plaats te vinden. Daarvoor hebben we geen subsidies nodig, maar een eerlijke prijsbepaling voor lokale producten – en vooral zekerheid voor de langetermijnplanning.
Bureaucratie onder de loep
Ten vijfde: buitensporige bureaucratie moet radicaal onder de loep worden genomen. Artsen en verpleegkundigen besteden gemiddeld drie uur per dag aan documentatie. Tijd die dringend nodig is voor patiëntenzorg. In de Europese interne markt moeten we daarom de belemmeringen voor de toelating van producten en klinische studies verder wegwerken. Slimme regelgeving moet op nationaal niveau, of beter nog op Europees niveau, worden geharmoniseerd en er moet sneller erkenning komen voor buitenlandse kwalificaties van medisch personeel. Op dit gebied concurreren we met de rest van de wereld.
Kortom: onze gezondheidszorg moet digitaler, resiliënter en efficiënter worden. Dan hebben we kans om weer Apotheek van de wereld te worden. Ook bij defensie spelen civiele gezondheidszorg en sanitaire voorzieningen een centrale rol. Met het oog op geopolitieke ontwikkelingen hebben we een extra reden om gezondheidseconomie als voorlopende industrie te versterken en uit te bouwen. Daarvoor hebben we een paradigmawissel nodig: de medische zorg moet niet als kostenfactor gezien worden, maar een welvaartsfactor – voor groei, arbeidsplaatsen, innovatie, zekerheid en voor de gezondheid van onze bevolking.
Michael Sen (56) is sinds oktober 2022 voorzitter van de raad van bestuur van het DAX 40-bedrijf Fresenius. Daarnaast is hij voorzitter van de raad van commissarissen van dialyseaanbieder Fresenius Medical Care, eveneens genoteerd aan de DAX 40. Voordat hij naar Fresenius overstapte, was de economisch manager lid van de raad van bestuur van Siemens, waar hij verantwoordelijk was voor de gezondheids- en energiesector. In die periode bracht hij Siemens Healthineers naar de beurs. Daarvoor was hij financieel directeur bij energieconcern E.ON. Sen begon zijn carrière met een stage bij Siemens, voordat hij bedrijfskunde studeerde aan de Technische Universiteit in Berlijn.
In Europa voor Europa: Fresenius is sterk vertegenwoordigd in de EU
Fresenius is een wereldwijd opererend gezondheidsbedrijf met 176.000 medewerkers en actief in 80 landen. Het bedrijf, dat in 1912 is ontstaan uit een apotheek in Frankfurt am Main, is genoteerd aan de DAX 40-beursindex en heeft zijn hoofdkantoor in Bad Homburg v.d. Höhe. Vorig jaar behaalde Fresenius in de EU een omzet van 14,9 miljard euro. Dat is 69 procent van de totale omzet van Fresenius. De investeringen zijn op vergelijkbare wijze verdeeld: Ook het grootste deel van de totale investeringen (Capex) werd in de EU gedaan.
Fresenius heeft ongeveer 140.000 medewerkers in dienst in de EU, waarvan ongeveer 85.000 in Duitsland en meer dan 300 in Nederland. In Duitsland is Fresenius met bijna 7.000 stagiaires en duale studenten een van de belangrijkste opleidingsbedrijven.
Tot de activiteiten in de EU behoren de ziekenhuisketens Helios in Duitsland en Quirónsalud in Spanje. Met ongeveer 130 ziekenhuizen, waaronder ongeveer 80 in Duitsland, en ongeveer 350 medische zorgcentra is Fresenius Helios de grootste particuliere ziekenhuisexploitant in de EU. Jaarlijks worden daar 26 miljoen patiënten behandeld.
Tot Fresenius behoort ook Fresenius Kabi met de divisies biofarmacie, medische technologie, klinische voeding en farmacie. Fresenius Kabi exploiteert 23 productielocaties, waaronder ook compoundingcentra, in 10 EU-landen.
In Duitsland produceert Fresenius Kabi in Friedberg en Mihla infuus- en spoeloplossingen, intraveneuze generieke geneesmiddelen zoals paracetamol, parenterale voeding en medisch-technische producten. Daarnaast heeft het bedrijf drie onderzoeks- en ontwikkelingscentra (Friedberg, Bad Hersfeld, Bad Homburg), een logistiek centrum in Friedberg en een Technical Service Hub in Alzenau.
In Nederland produceert het bedrijf op de productielocatie Emmer-Compascuum sondevoeding voor enterale voeding. In Huis ter Heide zijn ook kantoren gevestigd met verkoop- en marketingteams en technische ondersteuning.