Vijf waardevolle lessen voor een succesvolle lobby

21/03/2024

Met de formatiegesprekken die dagelijks in de media worden uitvergroot, is ook de interesse voor de politieke ontwikkelingen aangewakkerd. Voor het bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties en koepels zijn het spannende tijden. Immers, wat zullen deze formatiegesprekken nu eigenlijk opleveren en wat heeft een nieuw kabinet voor hen precies in petto?

Een nieuw kabinet, beleidsinitiatieven, wetswijzigingen en overheidsbesluiten hebben allen met elkaar gemeen dat ze impact kunnen hebben op het dagelijks functioneren van een bedrijf, organisatie of de maatschappij. Als bedrijf kun je overwegen dat proces gade te slaan en rustig af te wachten wat er uit gaat komen. Een zinvollere strategie is te kijken hoe je een dergelijk proces kunt beïnvloeden. Want wie zit er te wachten op een bepaalde nieuwe technologie die onvoldoende wordt gestimuleerd of zelfs tot stilstand wordt gebracht als je actief bent in de innovatieve sector? Of dat investeringen in onroerend goed amper nog renderen als gevolg van bepaalde regulering, terwijl je investeerder bent in onroerend goed? Of dat er door een kabinet rondom de energietransitie ineens andere keuzes zouden worden gemaakt en je actief bent in de duurzame energiesector? Dit en vele andere voorbeelden maken duidelijk dat er voor bedrijven grote belangen op het spel staan. Belangen die je het liefst zo goed mogelijk wil behartigen. Maar hoe doe je dat nou eigenlijk, succesvol lobbyen?

Vanuit mijn professionele ervaring van meer dan 25 jaar in public affairs, deel ik graag de vijf belangrijkste lessen om een succesvolle lobby op touw te zetten.

 

Les 1: Ken het stakeholderveld

Op de eerste plaats is het belangrijk te weten wie er allemaal een belang heeft bij jouw onderwerp. Dan gaat het er niet alleen om te weten hoe de stakeholders heten, maar vooral wat hun (deel)belangen zijn en wat hun standpunten zijn. Daarnaast is het verstandig uit te zoeken hoe ze tegenover het onderwerp staan, hoeveel belang ze hier aan hechten en welke invloed ze hebben. Met dit inzicht van het stakeholderveld ben je in staat veel gerichter boodschappen te ontwikkelen en de juiste vervolgstappen te zetten.

 

Les 2: Probeer de ander niet te overtuigen van je eigen gelijk

Niets lijkt frustrerender dan politici en besluitvormers die niet snappen wat jij bedoelt. ‘Ik zal het ze nog één keer uitleggen’, is dan ook een gedachte die bij velen snel opkomt. Toch is dit een verkeerde strategie die in de praktijk helaas nog te vaak wordt gebruikt. Veel beter is het om aansluiting te vinden bij het belang van de ander. Op basis van het inzicht dat je in stap één hebt opgedaan over je stakeholders, heb je daarvoor ook alle ingrediënten. Zo is het veel makkelijker om bijvoorbeeld emissieloos vervoer te bepleiten dat bijdraagt aan een schonere leefomgeving, dan te pleiten voor jouw specifieke technische oplossing.

 

Les 3: Denk vanuit maatschappelijke meerwaarde

De reden dat een gemeente instemt met jouw plan is niet omdat die gemeente de groei van jouw bedrijf gunt, maar omdat jouw bedrijf bijdraagt aan belangrijke werkgelegenheid, voor ontwikkeling van de omgeving zorgt en mogelijk een aanzuigende werking heeft op hooggekwalificeerd personeel met goede koopkracht. Het denken vanuit maatschappelijke meerwaarde is essentieel om de handen op elkaar te krijgen voor jouw plan.

 

Les 4: Van legal compliance naar maatschappelijke compliance

Als gevolg van de Sarbanes-Oxley wetgeving in de VS in 2002 en de Code Tabaksblat in Nederland in 2003, focussen bedrijven zich in de afgelopen twee decennia op de legal compliance: het willen voldoen aan alle geldende regels. Dit vanuit het adagium dat als je juridisch voldoet aan de regels, je het als bedrijf goed doet. Dit is echter een gepasseerd station. Niet het voldoen aan de regels (wat een hygiënefactor is geworden), maar het voldoen aan maatschappelijke wensen en eisen wordt steeds belangrijker, oftewel de maatschappelijke compliance. Zo kan een besluit van de RvC over de hoogte van een salaris voor de CEO nog zo legitiem zijn, als de maatschappij dit niet accepteert rest er weinig anders over dan dit terug te draaien wil je als bedrijf geen schade oplopen, zo heeft een Nederlandse grootbank aan den lijve ondervonden.

 

Les 5: Zoek naar duurzame oplossingen

Zou je eigenaren van een bedrijf vragen naar wat zij het belangrijkste vinden, dan staat continuïteit vaak bovenaan het lijstje. Om continuïteit te waarborgen is het aan te bevelen naar duurzame oplossingen te zoeken en niet voor de kortetermijnwinst te gaan. Jouw lobbyresultaten moeten daar een afspiegeling van zijn. In een bepaald lobbytraject de grote winst behalen, maar andere partijen bekaaid achterlaten lijkt misschien op de korte termijn een mooie winst. Op de lange termijn kom je de andere partijen weer tegen.  En denk maar niet dat zij het verleden zomaar vergeten.

Een effectief lobbytraject vergt het nodige denkwerk. Zorg ervoor dat je heldere doelen hebt, goed vooronderzoek doet, adequate boodschappen formuleert, de juiste strategie ontwikkelt, zorg draagt voor een nauwgezette uitvoering en soms ook een lange adem hebt. Bovenstaande lessen helpen je in ieder geval om een succesvolle lobby te realiseren.

 

Over de auteur

Kevin Zuidhof is oprichter en managing director van public affairs en stakeholdermanagementbureau IvCB uit Den Haag en is voormalig voorzitter van de Beroepsvereniging voor Public Affairs