Nederland en Noordrijn-Westfalen zijn van oudsher verbonden door een intensieve handelsrelatie, een diepgaand partnerschap en, volgens NRW-minister-president Hendrik Wüst, een hechte vriendschap. Met bijna 400 kilometer gemeenschappelijke grens, 55 stedenbanden en een handelsvolume van 60 miljard euro vorig jaar is Nederland de belangrijkste handelspartner van NRW.
We beleven een dubbel keerpunt in Europa. Daarom is het des te belangrijker dat we binnen Europa als betrouwbare partners sterk staan.
NRW minister-president Hendrik Wüst
Het regeringsoverleg heeft als doel om de samenwerking en contacten tussen beide landen op het hoogste politieke niveau te versterken en heeft zijn oorsprong in 2018. Initiatiefnemers waren Mark Rutte en toenmalig NRW-minister-president Armin Laschet. De samenwerking verloopt goed – met uiteraard ruimte voor verbetering. Daarom identificeerde de Duits-Nederlandse Handelskamer in de aanloop naar het derde regeringsoverleg een aantal actiepunten.
De belangrijkste afspraken
Tijdens de bilaterale gesprekken bespraken de partijen energiesamenwerking, concurrentievermogen en industriebeleid, maar ook veiligheid en migratie, grensoverschrijdende infrastructuur en samenwerking in de gezamenlijke grensregio. Ook mogelijke samenwerking op het gebied van kunstmatige intelligentie en de voortgang van de aanvraag voor de Einstein Telescoop kwam ter sprake. “De huidige tijd wordt gekenmerkt door grote omwentelingen en toenemende internationale spanningen; we beleven een dubbel keerpunt in Europa. Daarom is het des te belangrijker dat we als betrouwbare partners binnen Europa één lijn trekken. Samen willen we ons concurrentievermogen in Europa versterken en de uitdagingen van de industriële transformatie aangaan,” zei minister-president Hendrik Wüst op de persconferentie. Beide regeringen ondertekenden een gezamenlijke verklaring. De acht meest relevante punten voor bedrijven in beide landen vatten we hier samen:
1. Industriële transformatie
Handel en samenwerking tussen Nederland en Noordrijn-Westfalen komen de welvaart van beide landen ten goede en werkt als een dynamische motor voor groei en innovatie, benadrukken beide regeringen. Beide partijen willen grensoverschrijdende investeringen bevorderen op het gebied van spoorvervoer, infrastructuur, energievoorziening en innovatie en nauw samenwerken om de energie- en warmtetransitie uit te voeren. Hun doel is een concurrerende, klimaatneutrale en veilige energievoorziening. In de slotverklaring legden beide regeringen vast dat
- de plannings- en vergunningsprocedures voor de uitvoering van de energie- en warmtetransitie snel, gestroomlijnd en onbureaucratisch moeten verlopen,
- tegemoet moet worden gekomen aan de behoefte van de industrie aan groene waterstof en duurzame oplossingen voor CO2-beheer,
- de circulaire economie versterken om de nationale en Europese klimaatbeschermingsdoelstellingen te halen en de industriële productie in stand te houden,
- om de voorzieningszekerheid van kritieke grondstoffen te vergroten om strategische afhankelijkheden te verminderen, en
- om de concurrentiepositie en duurzaamheid van een van 's werelds grootste chemische clusters te bevorderen.
2. Einsteintelescoop en AI-gigafabrieken
Beide regeringen zijn er vast van overtuigd dat de plaatsing van de Einsteintelescoop een unieke kans is voor alle betrokken landen om baanbrekend onderzoek en innovatie met internationale uitstraling te realiseren in het hart van Europa. Ze hebben daarom hun vastberadenheid bevestigd om dit strategisch belangrijke onderzoeksinfrastructuurproject te realiseren in het grensgebied tussen Nederland, Duitsland en België.
Nederland en Noordrijn-Westfalen verwelkomen daarnaast het initiatief van de Europese Commissie om AI-gigafabrieken op te zetten en kondigden aan dat zij de samenwerking op het gebied van het AI -gigafabriekinitiatief zullen onderzoeken.
3. Grenscontroles
Beide regeringen wensen “een goed functionerend Schengensysteem behouden”, maar benadrukken tegelijkertijd dat de buitengrenzen van de EU beter dienen te worden beschermd. Grenscontroles blijven daarom voorlopig van kracht, maar met een gecoördineerd optreden van beide landen.
4. Delta Rhine Corridor
Beide regeringen willen de Delta Rhine Corridor (DRC) wederzijds ondersteunen en voor een snelle realisatie zorgen.
Noordrijn-Westfalen kondigde aan dat het zijn Nederlandse partners zal ondersteunen bij het netwerken met industriële klanten en logistieke dienstverleners in Noordrijn-Westfalen. Dit om transportketens voor individuele energiebronnen te specificeren om de beschikbaarheid van waterstof en zijn derivaten in 2030 en daarna te bereiken.
Ook is afgesproken om de samenwerking op het gebied van CO2-transport en -opslag te intensiveren, mede met het oog op de aangekondigde EU-wetgeving voor CO2-transport.
5 Chemische industrie
Daarnaast dient de concurrentiepositie en duurzaamheid van een van 's werelds grootste chemische clusters te worden bevorderd door de trilaterale chemiestrategie van Nederland, Noordrijn-Westfalen en Vlaanderen. De landen willen samenwerken aan een onderzoek naar alternatieve grondstoffen, duurzame bedrijfsmodellen en de optimalisatie van infrastructuur en innovatieprojecten op het gebied van de circulaire economie, CO₂-benutting en biochemie stimuleren.
6. Grenspendelaars
De bilaterale akkoorden die het voor grenspendelaars mogelijk maakten om tijdens de pandemie thuis te werken zonder nadelen op het vlak van sociale bijdragen en belastingen, zijn verlopen. Als gevolg daarvan worden zowel pendelaars als werkgevers momenteel geconfronteerd met veel bureaucratie en fiscale nadelen. Het protocol van wijziging, dat de belastingovereenkomst zal veranderen, zal naar verwachting binnenkort worden ondertekend, aldus de verklaring. “Deze afspraken kunnen worden gezien als een eerste stap in de goede richting. Nederland en Noordrijn-Westfalen stemmen hun wederzijdse aanpak op elkaar af om negatieve grenseffecten te voorkomen.”
7 Landbouwbeleid
Nederland en Noordrijn-Westfalen worden beide gekenmerkt door landbouw. Om het concurrentievermogen van de sector te vergroten en de uitdagingen van klimaatverandering en mondiale crises het hoofd te bieden, hebben het Nederlandse ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselveiligheid en Natuur en het Noordrijn-Westfaalse ministerie van Landbouw en Consumentenbescherming een gezamenlijke verklaring ondertekend met de Nederlandse provincies Gelderland, Limburg, Noord-Brabant en Overijssel waarin zij afspreken samen te werken op het gebied van landbouw, bosbouw, diergezondheid en voedselkwaliteit. Beide landen willen de uitwisseling van ervaringen en informatie over bijvoorbeeld innovaties en landbouwbeleid op het gebied van landbouw versterken.
8 Defensie-industrie en veiligheid
Het overleg vond plaats tegen de achtergrond van toenemende geopolitieke spanningen en de voortdurende oorlog van Rusland tegen Oekraïne die in strijd is met het internationaal recht. Naast de inzet voor solidariteit met Oekraïne, spraken zowel Schoof als Wüst de noodzaak uit om de Europese defensie-industrie te versterken en de samenwerking tussen de EU en NAVO-partners verder uit te breiden.
In deze nieuwe tijd voor Europa voelt het vertrouwd om hier te zijn en samen te werken met onze goede buur voor alle zaken waar we voor staan: Veiligheid, een robuuste economie en grip krijgen op migratie. Samenwerking is het sleutelwoord. En zo hoort het ook tussen goede buren.
Minister-president Dick Schoof
De spelers
Naast minister-president Schoof namen minister van Binnenlandse Zaken, Judith Uitermark, minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, Eddy van Hijum, minister van Economische Zaken, Dirk Beljaarts, minister van Klimaat en Groene Groei, Sophie Hermans, en staatssecretaris Openbaar Vervoer en Milieu, Chris Jansen, van Nederlandse zijde deel aan het regeringsoverleg.
Naast minister-president Wüst werd de deelstaatregering van Noordrijn-Westfalen bij het bilaterale overleg vertegenwoordigd door minister van Economische Zaken, Mona Neubaur, minister en hoofd van de staatskanselarij, Nathanael Liminski, minister van Binnenlandse Zaken, Herbert Reul, minister van Binnenlandse Zaken en Bouw, Ina Scharrenbach, minister van Arbeid en Gezondheid, Karl-Josef Laumann, minister van Milieu en Vervoer, Oliver Krischer, en minister van Wetenschap, Ina Brandes. De andere leden van het kabinet woonden ook een gezamenlijke werksessie bij.
Tekst: Janine Damm
Fotos: Land NRW / Ralph Sondermann
